ZIELONE ZAKĄTKI BYDGOSZCZ
Już w okresie międzywojennym Bydgoszcz cieszyła się sławą jednego z najbardziej zielonych miast w Polsce. W Grodzie nad Brdą znajdowało się wówczas 45 parków, skwerów i ogrodów jordanowskich, 10 zieleńców oraz 4 ogrody działkowe; funkcję centrum rozrywkowo-wypoczynkowego pełniły planty nad Kanałem Bydgoskim; Dziś choć miasto bardzo się powiększyło to jednak zachowało status jednego z najbardziej zielonych miast w Polsce. W granicach dzisiejszej Bydgoszczy znajduje się 31 parków, w tym Myślęcinek, który jest największym miejskim parkiem w naszym kraju, nie bez przyczyny zresztą nazywany „zielonymi płucami Bydgoszczy”. Otoczony zewsząd lasami i obfitujący w zakątki pełne zieleni Gród nad Brdą to idealne miasto na rodzinne spacery. Poniżej prezentujemy najbardziej reprezentatywne zielone zakątki Grodu nad Brdą, które można obejść praktycznie w ciągu jednego słonecznego dnia, podczas dłuższej przechadzki.
Wycieczkę po bydgoskich parkach najlepiej rozpocząć przy wieży ciśnień przy ul. Filareckiej, gdzie usytuowany tarasowo na stromym wzniesieniu park im. Henryka Dąbrowskiego. Park powstał z inicjatywy prezydenta regencji bydgoskiej Carla von Wissmanna i od niego założenie otrzymało nazwę – Wzgórze Wissmanna. Ozdobą parku były Szczególną popularnością zaczął się cieszyć od pierwszych lat XX w., kiedy na szczycie wzgórza ustawiono wieżę ciśnień z platformą widokową, z której można podziwiać panoramę miasta. W 1920 r. patronem parku został gen. Henryk Dąbrowski, który na czele wojsk zatrzymał się w tym miejscu w październiku 1794 r. (upamiętniający te wydarzenia obelisk, autorstwa Krystyny Panasik, ustawiono w 1995 r.). Po rewitalizacji przeprowadzonej w 2002 r. park odzyskał swoją dawną urodę.
WYSPA MŁYŃSKA
Wyspa Młyńska – przestrzenne serce Bydgoszczy. Zielona enklawa w samym centrum 360-tysięcznego, tętniącego życiem miasta. Dotąd nie zagarnięta przez łapczywą współczesną cywilizację. Aż dziw ! Park, aleje starych drzew: kasztanów, lip. Duże place trawników, alejki z ławeczkami, szum gwałtownie spadającej wody na jazie i przepuście. Dookoła woda. Od strony Starego Miasta szybka, nerwowa Brda-Młynówka ze ścianą Bydgoskiej Wenecji – nazwanej tak od niezliczonych malowniczych brył starych oficyn i przybudówek, Z drugiej strony potężne główne koryto Brdy Górnej z sylwetami dostojnej Fary-Katedry, oraz Opery Nova. Za katedrą już Stary Rynek- najważniejszy plac miasta. Między obu rzekami długa grobla z gęstymi szpalerami starych drzew łącząca Wyspę Młyńską ze współczesnością. Z Mostami „Solidarności” przy ul. Marszałka Focha.
Pośród zieleni na Wyspie Młyńskiej są także domy. Rozrzucone jakby nieco chaotycznie, prawie wszystkie stare, zabytkowe. To one decydują o szczególnym charakterze i nastroju Wyspy: dawne młyny, magazyny zbożowe, kaszarnie, spichrze. Tworzą niezwykły, historyczny krajobraz przemysłowy. Przestępując granicę Wyspy Młyńskiej mostem od ul. Niedźwiedzia, ze Starego Rynku, czy groblą z mostów przy ul. Focha tak jakbyśmy przekraczali granicę czasu.
Czas „najnowszy”, funkcjonalnie Wyspę Młyńską wspólnym wysiłkiem Miasta i środków europejskich, także tzw. funduszu norweskiego ożywił do rangi najchętniej odwiedzanego zakątka miasta. Współczesna rewitalizacja Wyspy wpisała się dyskretnie m.in. nowocześnie zorganizowanymi muzeami, gastronomią, wodną komunikacją, rekreacją na trawie i na placu zabaw, ciągami spacerowymi przerzucanymi nowoczesnymi kładkami poza Wyspę, do innych centralnych części Bydgoszczy. Wyspa Młyńska to też ważne miejsce na kulturalnej mapie Bydgoszczy. Od wiosny do jesieni odbywają się tu rozliczne imprezy i koncerty. Atrakcją turystyczną Wyspy Młyńskiej jest kompleks czterech muzeów, wchodzących w skład Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego. Mowa o Galerii Sztuki Nowoczesnej, Europejskiego Centrum Pieniądza, Zbiorów archeologicznych oraz Domu Leona Wyczółkowskiego. Więcej o bydgoskich muzeach
PLANTY NAD KANAŁEM BYDGOSKIM
Kanał Bydgoski to wielka, hydrotechniczna myśl podjęta za czasów Królestwa Polskiego, dopracowana i zrealizowana tuż po I rozbiorze Polski w latach 1773-1774 za panowania Fryderyka II władcy Prus, która dziś jest jedną z najciekawszych atrakcji turystycznych w Bydgoszczy. Kanał Bydgoski o długości 26,77 km, zbudowany został w 18 miesięcy, siłami blisko 10. tysięcy robotników, okupiony życiem około 2000 spośród nich, połączył Bydgoszcz z Nakłem, ale przede wszystkim scalił dorzecza Wisły i Odry w oparciu o ich dopływy. Tym samym stworzono planowaną od XVI w. i bardzo ważną pod względem gospodarczym śródlądową drogę wodną, która podówczas stała się konkurencyjna dla szlaku morskiego przez Gdańsk. Od chwili uruchomienia kanał był systematycznie modernizowany i remontowany. Odegrał ogromną rolę w transporcie wodnym. Między innymi spławiano nim większość drewna z Rosji i Królestwa Kongresowego do Cesarstwa Niemieckiego. Dzięki niemu rozwijał się handel i przemysł zwłaszcza drzewny, maszynowy i meblarski. Na przełomie XIX i XX w. kanał obsługiwało blisko 3000 flisaków pracujących dla największego armatora Lloyda Bydgoskiego. Ponadto kanał w obrębie miasta i terenów podmiejskich od lat 40. XIX w. wpłynął na rozkwit życia towarzyskiego związanego z zakładanymi w jego sąsiedztwie kompleksami restauracyjno-rozrywkowymi.
Dziś kanał bydgoski to idealne miejsce na spacer. Wzdłuż niego ciągną się planty z pięknymi okazami starodrzewu. Spotkamy tu czarne topole, kasztanowce, dęby, wiązy, buki, wodolubne olchy czarne … Tutaj z terenem nad kanałem sąsiaduje najstarsza bydgoska nekropolia – Cmentarz Starofarny założony w 1806 r. Następnie na wysokości IV śluzy kanał przecina ul. Wrocławska, przy której przetrwała część reprezentacyjnych zabudowań eleganckich lokali z salami balowo-koncertowymi. Od tej śluzy zaczyna się najpiękniejsza część nadkanałowej promenady, z parą pływających fontann i łabędzią wyspą, następnie V śluza i kolejna przy ul. Bronikowskiego. Kanał Bydgoski jest miejscem, w którym w szczególny sposób można przenieść się w czasie. W szumie starych drzew usłyszeć głosy ludzi, którzy całe życie spędzali wędrując tym szlakiem. Przy odrobinie wyobraźni ujrzeć śluzowane barki i tratwy. A w znajdującym się w pobliżu Muzeum Kanału Bydgoskiego na własne oczy zobaczyć pamiątki po tych interesujących czasach.
PARK IM. KAZIMIERZA WIELKIEGO - FONTANNA „POTOP”
Park Kazimierza Wielkiego o najstarszej metryce w mieście. To tutaj miały siostry klaryski swój ogród, wytyczony w obrębie zabudowań klasztornych w XVI w. W lipcu 1909 r. odsłonięto Fontannę Potop, która stała się ogromną atrakcją. Drzewostan parku ucierpiał w czasie II wojny światowej, gdy na jego terenie kopano bunkry. Jest to wyjątkowo urokliwe miejsce z dwoma stawami odtworzona fontanną Potop oraz placem dla dzieci. W parku znajdziemy rzadkie okazy, które jednocześnie są pomnikami przyrody: dąb szypułkowy, platan klonolistny, cypryśnik błotny oraz wiąz szypułkowy. Na wieży Kościoła pw. śś. Piotra i Pawła gniazduje pustułka – gatunek, który jest w Europie zagrożony.
Na terenie parku znajduje się efektowny wodotrysk, autorstwa Ferdynanda Lepckego, który stanął w tym miejscu w 1904 r. W dużym basenie, z czerwonego piaskowca, artysta umieścił kompozycję nawiązującą do biblijnego potopu. Pośrodku znajduje się kilkupostaciowa grupa wypiętrzona na wysokość 6. metrów – z muskularnym mężczyzną trzymającym omdlałą kobietę i z drugą martwą u jego nóg oraz z dzieckiem wspinającym się po niej. Po bokach znajdują się rzeźby: z jednej strony – mężczyzny walczącego o życie ze spowijającym go wężem, zaś z drugiej – niedźwiedzicy z martwym niedźwiadkiem. Wyjątkowości przydała całości nawierzchnia wokół fontanny wykonana w technice wielobarwnej, dekoracyjnej mozaiki z motywem fal. To największe dzieło artysty budziło zachwyt i do 1943 r. było jedną z większych atrakcji turystycznych Bydgoszczy, przy której chętnie się fotografowano. Niestety wartościowe rzeźby uległy konfiskacie na cele wojenne. Dziś ponownie, dzięki zawiązanemu w 2004 r. społecznemu komitetowi odbudowy fontanny, odlana z brązu, wielofigurowa, wiernie zrekonstruowana scena z biblijnego potopu umieszczona w odrestaurowanej niecce i okolona poddaną renowacji mozaiką jest jednym z najokazalszych i najpiękniejszych tego typu wodotrysków w Polsce. W każdą sobotę sierpnia o godz. 18.00 w parku im. Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy przy samej fontannie odbywa się cykl letnich koncertów pt. „Fontanna Muzyki” organizowanych przez Stowarzyszenie Odbudowy Bydgoskiej Fontanny „Potop”.
DZIELNICA MUZYCZNA
Dzielnica Muzyczna w Bydgoszczy to jedno z najciekawszych założeń urbanistycznych miasta, a jednocześnie jeden z najbardziej urokliwych i spokojnych zakątków Bydgoszczy.
Kształt urbanistyczny terenu, na którym znajduje się dzielnica muzyczna, powstał w latach 1896-1903. Obszar ten zyskał projekt urbanistyczny, nawiązujący do koncepcji miasta-ogrodu. Ruch budowlany skupiał się tutaj przede wszystkim w latach 1900-1914. Powstały generalnie w stylu tzw. berlińskiej secesji i modernizmu zwarte ciągi zabudowy czynszowej uzupełnione willami mieszkalnymi oraz gmachami dla oświaty i administracji.
W okresie powojennym powstały obiekty o przeznaczeniu kulturalnym takie jak Teatr Polski czy Filharmonia Pomorska.
Centralnym punktem dzielnicy jest rozległy, zrewitalizowany w 2015 roku, Park im. Jana Kochanowskiego z bogatym drzewostanem złożonym głównie z gatunków rodzimych : dębów, grabów, buków i jaworów. Wśród gatunków obcych są m.in.: buki czerwone i kasztanowce białe. Do najciekawszych gatunków drzew znajdujących się w parku należą: kasztanowiec czerwony, buk pospolity odmiana purpurowa i odmiana stożkowa.
Park pełen rzeźb przedstawiających wybitnych kompozytorów (m.in. F. Chopina, I. Paderewskiego, S. Moniuszki, H. Wieniawskiego, G. Bacewicz). Malowniczo wijące się alejki, rozległe tereny zielone, muzyczny plac zabaw dla dzieci i wiele gatunków drzew i krzewów sprawiają, że park jest jednym z ulubionych terenów rekreacyjnych mieszkańców. Jest on otoczony ze wszystkich stron doskonałą architekturą oraz obiektami służącymi kulturze, która rozbrzmiewa z neoklasycystycznego budynku Filharmonii Pomorskiej oraz neobarokowego gmachu Akademii Muzycznej. Dzielnica Muzyczna to także Teatr Polski wraz z jednym z symboli miasta, rzeźbą „Łuczniczki” dłuta F. Lepckego (1910 r.). W sąsiedztwie parku znajduje się kilka wybitnych przykładów secesji w postaci doskonałych willi i kamienic zaprojektowanych przez wybitnych ówczesnych architektów. W samym centrum Dzielnicy Muzycznej znajduje się ciekawa fontanna ze sterowanymi elektronicznie dyszami w rytm muzyki. Została wyremontowana ze środków MWiK i w okresie wakacji jest sceną dla pięknego audiowizualnego przedstawienia. W wakacyjne wieczory o 21.30 odbywają się tutaj 20-minutowe pokazy multimedialne „woda-światło-dźwięk”. W miesiącach maj/czerwiec pokazy oglądać można w środy, piątki i soboty o godzinie 21:30. W sezonie letnim od 1 lipca pokazy odbywają się codziennie o godzinie 21:30.
LEŚNY PARK KULTURY I WYPOCZYNKU - MYŚLĘCINEK
Leśny Park Kultury i Wypoczynku – Myślęcinek znajduje się w północnej części miasta, zaledwie 5 km od centrum. Jeden z największych w Polsce kompleksów rekreacyjnych zajmuje powierzchnię 830 ha, z czego blisko 500 ha to tereny leśne, nawet ze stuletnimi okazami drzew liściastych. Jest to największa spośród zielonych atrakcji turystycznych Bydgoszczy – obszar o szczególnych walorach przyrodniczych, rekreacyjno-sportowych, a także dydaktycznych. Myślęcinek doskonale skomunikowany jest z centrum Bydgoszczy. Do parku bardzo łatwo dojechać można komunikacją publiczną lub samochodem przez wiadukt mijając znajdujący się przy końcu ulicy Gdańskiej stadion.
Na samym początku Myślęcinka, od strony skrzyżowania ulic Rekreacyjnej i Gdańskiej czeka na najmłodszych Park Rozrywki z karuzelami, zjeżdżalniami, gabinetami luster, dmuchanym pałacem, autodromem, kolejką górską i chińskim basenem wypełnionym plastikowymi piłeczkami, Zaginiony Świat, który zamieszkuje ponad 40 dinozaurów, ale to nie tylko. W Muzeum Paleontologicznym podziwiamy niezwykłe okazy kamieni, minerałów i skamieniałości. Można zostać poszukiwaczem bursztynu w Bursztynowym Labiryncie, a Makroświecie przyjrzeć się z bliska stawonogom. Natomiast zwierzęta w szczególności polskie zobaczymy w bydgoskim ZOO. Ogród Fauny Polskiej, założony w roku 1978, jako jedyny w Polsce i nieliczny w Europie ma status ogrodu specjalistycznego. Na 14 ha zgromadzono ponad 600 okazów reprezentujących 122 gatunki polskich kręgowców, z czego aż 62 podlega całkowitej ochronie. Można tu zobaczyć żubry, łosie, niedźwiedzie brunatne, wilki, rysie, żbiki, jenoty, kuny, borsuki oraz wiele gatunków ptaków rodzimych, a także tak egzotyczne zwierzęta jak lemur, tygrys czy krokodyl. Od niedawna działa tu również Akwarium i Terrarium.
Oczywiście spacer po Myślęcinku pozwala na podziwianie przepięknych widoków. Liczne akweny wodne w dolinie Strugi Myślęcińskiej zachęcają do wypoczynku również miłośników wędkarstwa. Kolejno mijamy Ośrodek Rekreacji Konnej dysponujący stajniami z boksami dla 50 koni, powozownią oraz krytymi ujeżdżalniami. Hipodrom umożliwia organizację licznych zawodów w powożeniu zaprzęgami oraz w skokach przez przeszkody. Tradycją stały się już pokazy jeździeckie, rajdy konne, a także Bieg Myśliwski Św. Huberta – pogoń za lisem połączony z biesiadą jeździecką przy ognisku. Na terenie ośrodka organizowane są również przejażdżki bryczką, a także, w okresie zimowym, kuligi. Niezwykle cenne są zajęcia z hipoterapii dla osób niepełnosprawnych. Dzieci i młodzież chętnie korzystają z bogatej oferty półkolonii, połączonych z nauką jazdy konnej. Bazę noclegową i gastronomiczną zapewnia pobliski hotel „Pałac”.
Podczas dalszego spaceru wzdłuż dawnej trasy kolejki wąskotorowej mijamy myślęcińskie pagórki. Piękno otaczającego krajobrazu zachęca młodych artystów do prac w plenerze. Ich rzeźby można podziwiać na terenie całego parku. Jednocześnie różnorodne ukształtowanie terenu, bogate w liczne wzniesienia o doskonałym nachyleniu oraz specjalnie przygotowana trasa, sprzyjają uprawianiu sportów zimowych. Dużą popularnością cieszy się oświetlony, sztucznie naśnieżany stok ze zjazdem liczącym 170 m. W okresie zimowym działa tutaj wyciąg narciarski oraz wypożyczalnia sprzętu sportowego. Lekcji szusowania udzielają licencjonowani instruktorzy narciarscy, a także snowboardziści. Coraz większą popularnością cieszy się także snowtubing – zjazd z góry na specjalnych pontonach przypominających duże opony samochodowe oraz snow painting – malowanie farbami na śniegu. Tereny sportowo –rekreacyjne obejmują także, czynne zimą, lodowisko wraz z wypożyczalnią łyżew.
Na obszarze całorocznego Centrum Sportowo-Rekreacyjnego działa natomiast ścianka wspinaczkowa, wypożyczalnia rowerów, rolek oraz deskorolek. Znajdują się tutaj także boiska do piłki nożnej, siatkowej oraz koszykowej, a także korty tenisowe. Ponadto w Myślęcinku znajduje się jeden z najlepszych w Polsce torów do ekstremalnych zjazdów rowerowych, a także pole golfowe okrzyknięte najpiękniej położonym obiektem do gry w golfa w Polsce!
W dalszej części Myślęcinka znajdziemy jedno z ulubionych miejsc spacerów bydgoszczan. Ogród Botaniczny, poza oczywistą funkcją rekreacyjną, spełnia głównie rolę dydaktyczną. Popularyzuje, rozmieszczone na 60 ha, różnorodne gatunki drzew, krzewów, kwiatów – obecnie 820, w tym 460 występujących w naturalnym środowisku przyrodniczym. Niezwykle widowiskowym miejscem ogrodu, z doskonale wkomponowanym w rzeźbę terenu górskim potokiem, wodospadem oraz małym jeziorkiem, jest alpinarium prezentujące florę typową dla rejonów górskich nie tylko Polski, ale także całej Europy, Ameryki Północnej oraz Azji. Tworzone są również rodzajowe skupiska roślin, np. zakątki kwitnącej wiśni, jabłoni oraz magnolii, a także tematycznie związane ze sobą kompozycje, m. in. roślin biblijnych oraz ogród motyli z roślinami wabiącymi te owady. Uznaniem cieszy się ścieżka botaniczna dla osób niewidomych i niedowidzących. Umożliwia ona naukę i rozpoznanie poprzez bezpośredni dotyk poszczególnych okazów, które dodatkowo opatrzone są etykietami w języku Braille’a.
W Myślęcinku znajdziemy też Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Ekologicznej – tuż obok zbiornika tzw. ZACISZE. Poprzez utworzenie ścieżek dydaktycznych, liczne warsztaty, sympozja naukowe, a także projekcje filmów Centrum odgrywa znaczącą rolę w kształtowaniu postaw proekologicznych wśród bydgoszczan.
Myślęcinek to jednak nie tylko „zielone płuca” Bydgoszczy, ale także miejsce licznie organizowanych festynów, koncertów oraz zawodów, m. in. coroczne pikniki majowe, Powitanie i Pożegnanie Lata z występami znanych gwiazd, rywalizacje o Puchar Polskiego Związku Sportów Psich Zaprzęgów, Mistrzostwa Polski…, a nawet Mistrzostwa Świata w Biegach Przełajowych.
Więcej na stronie: www.myslecinek.pl